Βεσπασιανός, Τίτος Φλάβιος

(Titus Flavius Vespasianus, Ριέτι 9 μ.Χ. – Κουτίλια 79 μ.Χ.). Ρωμαίος αυτοκράτορας (69-79 μ.Χ.). Προερχόμενος από ταπεινή οικογένεια Σαβίνων, κατόρθωσε, χάρη στις εξαιρετικές του ικανότητες, να περάσει από όλες τις βαθμίδες της κρατικής ιεραρχίας και το 51 να γίνει ύπατος και να τελέσει θρίαμβο μετά τους πολέμους της Γερμανίας και της Βρετανίας (42-47). Το 69, ύστερα από το έτος αναρχίας που ακολούθησε τον θάνατο του Νέρωνα, τον ανακήρυξαν αυτοκράτορα οι λεγεώνες της Ανατολής και στη συνέχεια τον αναγνώρισαν οι λεγεώνες των άλλων επαρχιών και η Σύγκλητος. Όλος o ζήλος του, στα δέκα χρόνια της συνεχούς κυβερνητικής του δραστηριότητας, αφιερώθηκε κυρίως στην ειρήνευση των κατεστραμμένων από τους εμφύλιους πολέμους περιοχών και στην ανασυγκρότηση της διοίκησης της αυτοκρατορίας. Συνετός και διορατικός, εμπνεύστηκε από το έργο του Αυγούστου, αναδιοργανώνοντας τον στρατό, επεκτείνοντας τις ρωμαϊκές κτήσεις στη Βρετανία (την οποία είχε καταλάβει ο στρατηγός Αγρικόλας), πραγματοποιώντας ένα μεγαλειώδες οικοδομικό πρόγραμμα στη Ρώμη (Κολοσσαίο, Φόρουμ και Ναός της Ειρήνης κ.ά.) και αφήνοντας την αυτοκρατορία σε πλήρη ειρήνη, που της επέτρεψε να κλείσει ξανά τον ναό του Ιανού. Με τον Β. άρχισε η δυναστεία των Φλαβίων, που τη συνέχισαν o Τίτος και ο Δομιτιανός, τους οποίους ο ίδιος είχε ορίσει διαδόχους του και τους είχε προσλάβει συνάρχοντες. Προτομή του Ρωμαίου αυτοκράτορα Τίτου Φλάβιου Βεσπασιανού, ιδρυτή της δυναστείας των Φλαβίων (Μουσείο των Θερμών, Ρώμη· φωτ. Antonelli).